6. Twee televisieuitzendingen

(klik op het ''pijltje naar rechts'' om filmpje te starten)

Op 11 januari 2001 besteedde TV Fryslan aandacht aan de zoektocht naar het schilderij. Aangezien er aanwijzingen waren dat niet Piet van der Hem de schilder was, maar Germ de Jong, werd in deze uitzending het accent op Germ de Jong gelegd. Er werd een oproep gedaan wie informatie kon geven waar het schilderij was.



(klik op het ''pijltje naar rechts'' om filmpje te starten)

Na de eerste uitzending meldde zich inderdaad de eigenaar van een portret van Sjoerd Budstra. Het bleek geschilderd door Germ de Jong in 1942. Deze tweede uitzending van 13 januari 2001 laat de ''confrontatie'' zien van mij met het schilderij en de eigenaars.

Was het nu zo dat ik al die tijd ten onrechte had gezocht naar een portret van Sjoerd Budstra geschilderd door Piet van der Hem? Hadden mijn informanten het allen bij het verkeerde eind gehad en hadden ze Van der Hem en De Jong verwisseld? Of was er toch ook nog een portret van Sjoerd Budstra geschilderd door Piet van der Hem? Mijn informanten - die inmiddels afbeeldingen hadden gezien van het portret door Germ de Jong - gaven aan dat zij zich niet vergist hadden en dat er wel degelijk nog een portret moet zijn. Tot op de dag van vandaag zoek ik nog steeds naar dat portret van Sjoerd Budstra door Piet van der Hem.

5. Hoe verliep de zoektocht?

Voor de zoektocht heb ik in eerste instantie contact gezocht met de echtgenote en kinderen van de laatste eigenaar van hotel De Kroon, Pim Regnery (1908-1979). Zij wisten me veel te vertellen, maar niet waar het schilderij was gebleven. Zij noemden mij de namen van oud-medewerkers van hotel De Kroon en anderen die op enigerlei wijze informatie konden geven. Het verslag dat ik bij hield van alle contacten bevat ca. 30 namen van informanten. Naast de contacten met de informanten heb ik ook de publiciteit gezocht en gekregen door artikelen in Friese kranten, een item in een radioprogramma en aandacht op TV Fryslan.

Een zeer vreemde wending kreeg de zoektocht toen na de uitzending op TV Fryslan iemand zich meldde die vertelde dat hij het gezochte schilderij in zijn bezit had (zie hoofdstuk 6 ''Twee televisieuitzendingen'').
TV-Fryslan wilde de confrontatie van mij met het ''gevonden'' schilderij opnemen ten behoeve van een nieuwe uitzending. Deze opname vond plaats op 13 januari 2001. Tot mijn grote verbazing zag ik een portret van Sjoerd Budstra, maar NIET geschilderd door Piet van der Hem, maar door Germ de Jong! (zie afb.)

Portret door Germ de Jong van Sjoerd Budstra

Betekende deze vondst misschien dat er helemaal geen portret van Sjoerd Budstra was van de hand van Van der Hem? Hadden degenen die mij verteld hadden over het bestaan van het portret zich vergist in de maker?
Dat zou een plausibele verklaring kunnen zijn, maar mijn informanten gaven aan - bij het zien van dit hiernaast afgebeelde portret door Germ de Jong - dat dit zeker NIET het portret was dat zij zich herinnerden. Ook mevrouw Regnery was hierover erg stellig. Sterker nog, ze zei dit portret zelfs niet te kennen, wat opmerkelijk is omdat het zeer waarschijnlijk ook in hotel De Kroon heeft gehangen, althans eigendom was van De Kroon. De conclusie moet dus luiden dat Sjoerd Budstra niet eenmaal maar tweemaal is geportretteerd, door Piet van der Hem en Germ de Jong.

De zoektocht heeft dus een portret van Sjoerd Budstra opgeleverd (dat sinds december 2012 in mijn bezit is), maar NIET het portret dat ik zocht, namelijk dat Piet van der Hem heeft gemaakt. Daarmee was en is mijn zoektocht dus nog niet ten einde........

4. Wat is bekend over het schilderij?

De kunstschilder Piet van der Hem (zie afb.) kwam veel in hotel De Kroon. Hij heeft daar Sjoerd Budstra leren kennen, die er hotelknecht was. Sjoerd Budstra is door Van der Hem geportretteerd. Omdat er geen afbeelding bekend is van het geschilderde portret, moeten we het doen met ooggetuigenissen. Op het schilderij zou Sjoerd Budstra ten voeten uit zijn afgebeeld in zijn kostuum van hotelknecht (blauw-wit gestreept jasje). De afmetingen van het schilderij bedragen ca. 100 X 70 cm.
Meerdere informanten melden een opvallend kenmerk van het schilderij: de schilder heeft niet alleen Budstra geportretteerd, maar ook is zichtbaar op de wand naast Budstra een typisch Van der Hem-schilderij (visser in klederdracht).
Het schilderij heeft tot de liquidatie van het hotel in 1979, in het hotel gehangen. Over de plaats waar het schilderij hing lopen de meningen uiteen, maar het trappenhuis en de lounge worden het meest genoemd.

Piet van der Hem

3. Wat was Hotel de Kroon?

Hotel de Kroon (zie afb.) was een vermaard hotel in Leeuwarden, dat in 1979 zijn deuren sloot. Het stond bekend als een ''artiestenhotel''.
In 2006 is een fotografische herdruk verschenen van het hotelgastenboek - dat in de jaren 1942-1946 tot stand kwam - waarin vele bekenden uit de wereld van muziek, theater, schilderkunst een bijdrage hebben geplaatst. Sjoerd Budstra werkte als hotelknecht gedurende de oorlogsjaren in het hotel.

De laatste eigenaar, Pim Regnery (1908-1967) (zie afb.) was tevens kunstverzamelaar. De kunstwerken waren opgehangen in hotelkamers, gangen en de gelagkamer. In de oorlogsjaren verbleven o.a. de schilders Piet van der Hem en Germ de Jong in het hotel.

Het is maar moeilijk te zien, maar op de foto hieronder zit Sjoerd Budstra op het dak van de aanbouw van hotel De Kroon. Wanneer, waarom en door wie deze foto genomen is onbekend. 

 

 

 

 

 

 

 

Deze advertentie stond in de Leeuwarder Courant van 8 december 1942.

In 't Klein Krantsje (1979/1980) verscheen een serie artikelen over het inmiddels gesloten hotel De Kroon. Onderstaande fragment is uit de editie van 8 maart 1980.

 

2. Wie was Sjoerd Budstra?

Bericht in de Leeuwarder Courant van 19 december 1893

Sjoerd Budstra heeft gewerkt als bakkersknecht. Ca. 1925-1930 werkte hij als hotelknecht bij hotel Oostergoo in Grouw. Vanaf ca. 1930 was hij als hotelknecht werkzaam bij hotel De Kroon in Leeuwarden.
Deze foto is genomen ca. 1942 waarbij Sjoerd Budstra (helemaal rechts) leunt op biervaten tegen de buitenmuur van hotel De kroon.

Sjoerd woonde met zijn zuster Janke aan het Halbertsmaplein in Grouw. In de jaren '50/60 kwam Sjoerd Budstra haast dagelijks bij ons over de vloer. Hij verrichtte allerlei huishoudelijke werkzaamheden zoals schoenenpoetsen, aardappels schillen en boodschappen doen. Hij heeft mij lopen geleerd en we wandelden veel door de omgeving van Grouw. (zie afb.)

Op 5 mei 1955 vindt er in Grouw een allegorische optocht plaats waarmee 10-jaar bevrijding wordt gevierd. Sjoerd Budstra is de Reus en ik ben Klein Duimpje.

Van dezelfde optocht is ook een 8mm-filmpje. Een fragment daarvan is opgenomen in de televisieuitzending van 11 januari 2009 die is te zien in hoofdstuk 6 ''Twee televisieuitzendingen''.

Rouwadvertentie in de Leeuwarder Courant van 14 februari 1978.

1. Waarom deze blog?

Sinds 2000 ben ik - Jan Keuning - op zoek naar een schilderij van Piet van der Hem waarop is afgebeeld Sjoerd Budstra. Sjoerd Budstra heb ik goed gekend en ik ben erg benieuwd hoe Budstra door Van der Hem is afgebeeld. Mijn zoektocht heeft geen commerciele of kunsthistorische achtergrond; er zijn alleen persoonlijke/emotionele overwegingen.
Het schilderij heeft jaren gehangen in het voormalige hotel De Kroon in Leeuwarden en is sinds de sluiting van het hotel in 1979 spoorloos. In de jaren 2000-2002 heb ik veel contacten gelegd en publiciteit gezocht om het schilderij op te sporen, maar zonder resultaat. Ik blijf wel erg geinteresseerd en ik hoop met deze blog de zoektocht nieuw leven te kunnen inblazen.

Misschien kunt u - lezer van deze blog - mij informatie verstrekken die leidt tot de vindplaats van het schilderij? Uw reactie wordt zeer op prijs gesteld.